5 Dị Tật Thường Gặp Ở Trẻ Em Mà Phụ Huynh Cần Lưu Tâm

Trẻ nhỏ với hệ cơ xương khớp đang phát triển nên dễ gặp phải một số dị tật có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và vận động như bàn chân bẹt, chân vòng kiềng, vẹo cột sống,... Do đó, các bậc phụ huynh nên chú ý để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường của trẻ, từ đó, có thể can thiệp kịp thời. Dưới đây là 5 dị tật thường gặp ở trẻ mà bố mẹ cần lưu tâm, đặc biệt trong giai đoạn đầu phát triển thể chất của trẻ từ 0 - 15 tuổi.

1. Bàn chân bẹt

Bàn chân bẹt là tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ, đặc biệt trong giai đoạn sơ sinh đến 3 tuổi, khi cấu trúc bàn chân chủ yếu là sụn. Ở giai đoạn này, xương bàn chân chưa phát triển hoàn chỉnh, dễ dẫn đến sự sai lệch nếu trẻ có thói quen đi chân đất, sử dụng dép đế phẳng hoặc tập đi không đúng cách. Những thói quen này khiến cơ bắp và cấu trúc bàn chân không được định hình đúng, tạo nguy cơ cao bị bàn chân bẹt.

Bàn chân bẹt đạt hiệu quả điều trị cao nhất khi được can thiệp sớm, đặc biệt trong giai đoạn trẻ từ 3 đến 7 tuổi. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

• Vật lý trị liệu: Chú trọng vào các bài tập chữa bàn chân bẹt như: Bài tập co giãn gót chân, tạo vòm bàn chân, nâng ngón chân, nhón chân,...
• Lót giày chỉnh hình: Hỗ trợ nâng vòm bàn chân, giảm đau và áp lực khi đi lại.
• Băng dán Kinesio: Giúp cân bằng cơ, giảm đau, hỗ trợ chỉnh hình và phục hồi chức năng.
• Phẫu thuật: Chỉ được áp dụng trong trường hợp nghiêm trọng, khi trẻ gặp dị tật nặng gây đau đớn hoặc hạn chế vận động.

Bàn chân bẹt ở trẻ cần được phát hiện và can thiệp sớm để tránh ảnh hưởng đến vận động sau này

2. Chân vòng kiềng

Chân vòng kiềng là tình trạng hai chân của trẻ cong vào bên trong, khiến đầu gối cách xa nhau khi đứng thẳng. Đây là một vấn đề phổ biến ở trẻ nhỏ, thường xuất hiện trong những năm đầu đời.

Nguyên nhân khiến trẻ dễ mắc chân vòng kiềng bao gồm:

• Bẩm sinh: Sự phát triển không đồng đều của xương trong thai kỳ.
• Thiếu vitamin D: Dẫn đến còi xương, khiến xương mềm và dễ cong.
• Tư thế nằm hoặc ngồi sai lệch.
• Di truyền: Gia đình có tiền sử chân vòng kiềng.

Chân vòng kiềng thường tự điều chỉnh khi xương của trẻ phát triển. Tuy nhiên, nếu tình trạng không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng, cần áp dụng các phương pháp điều trị như:

• Vật lý trị liệu: Các bài tập kéo giãn, tăng cường cơ chân giúp cải thiện độ thẳng của xương.
• Nẹp chỉnh hình: Giúp xương phát triển đúng hướng.
• Phẫu thuật: Chỉ áp dụng khi tình trạng nghiêm trọng hoặc không cải thiện sau 3 - 4 tuổi.

Chân vòng kiềng là tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ trong những năm đầu đời

5. Bàn chân khoèo bẩm sinh

Bàn chân khoèo bẩm sinh ở trẻ là tình trạng khi một hoặc cả hai bàn chân của trẻ bị xoay vào trong hoặc cong ra ngoài từ khi sinh ra. Nguyên nhân bẩm sinh là do sự phát triển bất thường của xương và các mô mềm trong giai đoạn thai kỳ. Ngoài ra thói quen sai cách như đi giày dép không phù hợp, đế cứng hay gót cao cũng có thể tạo áp lực lên bàn chân và gây biến dạng.

Bàn chân khoèo bẩm sinh thường được điều trị bằng phương pháp Ponseti, bao gồm nắn chỉnh và kéo giãn bàn chân. Ngoài ra, để tăng hiệu quả điều trị, phương pháp này còn được kết hợp với việc sử dụng nẹp và vật lý trị liệu để duy trì vị trí đúng của bàn chân.

Bàn chân khoèo bẩm sinh là tình trạng bàn chân bị cong hoặc xoay lệch ngay từ khi trẻ ra đời.

2. Vẹo cổ

Vẹo cổ là tình trạng đầu của trẻ bị nghiêng về một bên và gặp khó khăn khi xoay sang bên còn lại. Tình trạng này thường gây ra sự mất cân đối ở vùng cổ và đầu, ảnh hưởng đến sự phát triển tự nhiên của trẻ. Nguyên nhân phổ biến là do:

• Xơ hóa cơ ức đòn chũm: Nguyên nhân phổ biến nhất khiến cơ bị co rút, kéo đầu trẻ nghiêng về một bên.
• Tư thế bất thường trong thai kỳ như tư thế nằm ép hoặc không đối xứng trong bụng mẹ.
• Chấn thương khi sinh ở vùng cổ hoặc vai trong quá trình sinh nở.
• Nguyên nhân khác: Nhiễm trùng, tổn thương hệ thần kinh hoặc các bệnh lý liên quan đến hệ vận động.

Vẹo cổ bẩm sinh là tình trạng có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Thông thường, bác sĩ sẽ chỉ định các liệu pháp vật lý trị liệu cho trẻ vẹo cổ, tiêu biểu như:

• Các bài tập kéo giãn cơ ức đòn chũm.
• Liệu pháp massage giúp thư giãn cơ, cải thiện lưu thông máu.
• Xoay cổ và làm mềm khối cơ.

Vẹo cổ ở trẻ gây mất cân đối đầu cổ, nhưng có thể điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm

4. Vẹo cột sống

Vẹo cột sống là tình trạng cột sống bị cong bất thường sang một bên theo hình chữ "S" hoặc "C" khi nhìn từ phía sau. Vẹo cột sống ở trẻ có thể do bẩm sinh, thói quen xấu như ngồi sai tư thế, đeo cặp lệch vai hoặc ngủ không đúng cách. Giai đoạn dậy thì với sự phát triển nhanh của xương cũng làm cột sống dễ cong hơn.

Các phương pháp điều trị vẹo cột sống ở trẻ thường được sử dụng bao gồm:

• Chườm nóng/lạnh: Hỗ trợ giảm đau và viêm.
• Massage: Giúp cơ bắp thư giãn và giảm căng thẳng.
• Sử dụng thiết bị hỗ trợ: Đai lưng hoặc áo nẹp giúp duy trì cột sống ở vị trí đúng.
• Điều chỉnh tư thế: Hướng dẫn trẻ ngồi, đứng và nằm đúng cách để giảm tải cho cột sống.
• Liệu pháp vận động: Các bài tập đặc biệt giúp cải thiện độ cong của cột sống.

Vẹo cột sống là tình trạng cột sống cong bất thường, thường do bẩm sinh hoặc tư thế sai

Nhận biết và điều trị sớm các dị tật ở trẻ là chìa khóa đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh và bình thường của trẻ. Phụ huynh cần chủ động theo dõi kỹ sức khỏe của trẻ và tìm kiếm sự tư vấn y tế kịp thời để có thể nắm bắt được thời điểm vàng trong điều trị, tạo điều kiện cho trẻ phát triển tốt nhất.

Các chuyên gia phục hồi chức năng tại MYREHAB MATSUOKA - Trung tâm trị liệu và phục hồi chức năng hợp tác Việt Nam - Nhật Bản, khuyên bạn nên đưa con đi khám và tầm soát sớm để phát hiện kịp thời các dấu hiệu bất thường trong quá trình phát triển của con. Trong giai đoạn từ 2 - 3 tuổi, bố mẹ nên đưa con đi tầm soát bàn chân để phát hiện sớm tình trạng bàn chân bẹt. Với các tình trạng vẹo cổ, vẹo cột sống, bạn chân khoèo hay chân vòng kiềng, bố mẹ cũng nên đưa con tới các trung tâm PHCN uy tín để thực hiện các phương pháp trị liệu sớm, cải thiện sức khỏe, vóc dáng và sự tự tin cho con.

Liên hệ với hotline 1900 3181 để được tư vấn chi tiết và cập nhật các thông tin y khoa được thực hiện bởi bác sĩ và chuyên gia MYREHAB MATSUOKA tại website https://myrehab-matsuoka.com nhé!