Bé 1 Tuổi Ăn Gì? Chế Độ Dinh Dưỡng Cho Bé 1 Tuổi

Bé 1 tuổi ăn gì là câu hỏi khiến nhiều bậc cha mẹ trăn trở khi con yêu bước sang cột mốc phát triển đầu đời. Lúc này, bé bắt đầu biết đi chập chững, bi bô tập nói và đặc biệt hứng thú khám phá thế giới ẩm thực phong phú xung quanh. 

Vậy đâu là những món ăn nên – không nên có trong thực đơn hàng ngày của bé 1 tuổi? Hãy cùng Thegioisua.com tìm hiểu để chăm sóc bé tốt hơn qua bài viết dưới đây nhé!

1. Đặc điểm phát triển của bé 1 tuổi liên quan đến chế độ ăn

Khi bé tròn 1 tuổi, cơ thể bước vào giai đoạn chuyển mình rõ rệt cả về vận động lẫn nhận thức. Bé đã biết đứng, tập đi, tập nói và luôn tò mò khám phá xung quanh.

Chính sự vận động này khiến nhu cầu năng lượng tăng cao. Hệ tiêu hóa của bé dù vẫn còn non nớt nhưng đã dần hoàn thiện hơn, có thể làm quen với thực phẩm dạng đặc và đa dạng hơn so với giai đoạn ăn dặm trước đó.

Đây cũng là thời điểm bé bắt đầu hình thành thói quen ăn uống riêng. Việc ăn uống không chỉ là đáp ứng dinh dưỡng mà còn là cơ hội để bạn tập cho bé kỹ năng ăn đúng cách, tạo nền tảng tốt cho hành vi ăn uống sau này.

2. Nhu cầu năng lượng và dinh dưỡng cho bé 1 tuổi

Trung bình, bé 1 tuổi cần khoảng 110 kcal cho mỗi kg cân nặng mỗi ngày. Nếu bé nặng 10 kg, mức năng lượng cần thiết là khoảng 1.100 kcal. Tuy nhiên, con số này có thể dao động tùy vào mức độ hoạt động và thể trạng của từng bé.

Tỷ lệ các nhóm chất cần thiết trong khẩu phần ăn hằng ngày nên phân bổ như sau:

• Chất bột đường: khoảng 50–60% tổng năng lượng

• Chất béo: chiếm 30–40%

• Chất đạm: khoảng 10–15%

• Kèm theo đó là vitamin, khoáng chất và chất xơ để hỗ trợ tiêu hóa và tăng sức đề kháng

Dù đã bắt đầu ăn thô hơn, nhưng sữa mẹ (hoặc sữa công thức) vẫn là nguồn dinh dưỡng quan trọng, nên duy trì tối thiểu 500 – 600ml/ngày.

3. Bé 1 tuổi ăn gì? Gợi ý các nhóm thực phẩm nên có

Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp cho bé 1 tuổi cần đảm bảo đa dạng, an toàn và giàu dinh dưỡng. Dưới đây là các nhóm thực phẩm quan trọng nên có trong khẩu phần ăn hằng ngày của bé:

3.1. Nhóm ngũ cốc và tinh bột

Tinh bột đóng vai trò cung cấp năng lượng để bé hoạt động, khám phá và phát triển. Ở giai đoạn này, bạn nên ưu tiên các loại ngũ cốc dễ tiêu hóa và giàu dưỡng chất.

• Gạo tẻ, gạo lứt xay mịn, hoặc gạo vỡ nấu cháo mềm

• Bánh mì nguyên cám, mì sợi, nui, bún… nấu chín kỹ và cắt nhỏ

• Khoai lang, khoai tây, bí đỏ – vừa giàu tinh bột, lại hỗ trợ tiêu hóa

Nên bắt đầu với cháo đặc, cơm nát và dần chuyển sang cơm mềm để bé tập nhai.

3.2. Nhóm chất đạm

Chất đạm là thành phần cấu tạo nên tế bào và hỗ trợ miễn dịch cho bé. Nguồn đạm cần được cung cấp từ cả thực vật và động vật.

• Thịt lợn nạc, thịt gà, thịt bò mềm – ninh nhừ hoặc băm nhỏ

• Cá hồi, cá quả, cá basa – hấp hoặc nấu canh, nhớ lọc sạch xương

• Tôm, cua, trứng gà, trứng vịt – nên cho ăn từng ít để theo dõi phản ứng dị ứng

• Đậu hũ, đậu xanh, đậu đỏ, váng sữa – giàu đạm thực vật, dễ hấp thu

Khi chế biến, bạn cần đảm bảo nấu chín kỹ, cắt nhỏ vừa miệng để bé dễ nhai và nuốt.

3.3. Nhóm chất béo

Chất béo cung cấp năng lượng cao và giúp hấp thu các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K. Chọn chất béo lành mạnh giúp bé phát triển trí não và hệ thần kinh hiệu quả.

• Dầu ăn dặm chuyên biệt cho bé (dầu oliu, dầu gấc, dầu mè, dầu óc chó)

• Dầu cá – giàu Omega-3, DHA giúp hỗ trợ trí não và thị lực

• Bơ thực vật loại dành riêng cho trẻ nhỏ

• Phô mai mềm, váng sữa – dùng vừa đủ, không lạm dụng

Mỗi khẩu phần chính có thể thêm khoảng 5ml dầu (tương đương 1 thìa cà phê) vào cuối quá trình nấu để giữ trọn dinh dưỡng.

3.4. Nhóm rau xanh và trái cây

Rau củ quả không chỉ cung cấp vitamin, khoáng chất mà còn giúp bé dễ tiêu, hạn chế táo bón – tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ.

• Rau lá xanh đậm như cải bó xôi, rau dền, mồng tơi – giàu sắt, canxi

• Củ quả màu vàng/cam như bí đỏ, cà rốt, khoai lang – giàu beta-carotene chuyển hóa thành vitamin A

• Trái cây mềm, ít axit như chuối chín, xoài chín, lê hấp, dưa hấu, táo nghiền

Nên hấp, luộc hoặc nghiền mịn rau củ khi chế biến món chính, và cho bé ăn trái cây sau bữa chính khoảng 30 phút để tăng hấp thu dưỡng chất.

3.5. Nhóm sữa và chế phẩm từ sữa

Sữa vẫn giữ vai trò quan trọng trong khẩu phần hằng ngày của bé. Bạn nên duy trì lượng sữa mẹ hoặc sữa công thức khoảng 500–600ml/ngày, kết hợp với các sản phẩm từ sữa như:

• Sữa chua nguyên kem, không đường – tốt cho hệ tiêu hóa, tăng lợi khuẩn

• Phô mai tươi hoặc phô mai tiệt trùng – nên dùng với lượng nhỏ (1 viên/ngày)

• Váng sữa ít béo – cho ăn cách ngày, kết hợp với bữa phụ

Tuy nhiên, bạn không nên quá lệ thuộc vào sữa. Việc ăn uống đa dạng sẽ giúp bé hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn và phòng ngừa tình trạng biếng ăn sữa.

4. Gợi ý thực đơn trong ngày cho bé 1 tuổi

Một ngày nên chia cho bé thành 3 bữa chính và 2–3 bữa phụ, kết hợp bú sữa. Dưới đây là mẫu thực đơn tham khảo:

• Bữa sáng: Cháo cá hồi + rau mồng tơi, tráng miệng bằng nửa quả chuối

• Bữa phụ sáng: Sữa mẹ hoặc sữa công thức 150ml

• Bữa trưa: Cơm nhão thịt băm + bí đỏ hấp nghiền

• Bữa phụ chiều: Sữa chua nguyên kem hoặc trái cây chín mềm

• Bữa tối: Cháo thịt gà + cà rốt, thêm 1 thìa dầu gấc

• Trước khi ngủ: Bú sữa mẹ hoặc sữa công thức

Tùy theo khẩu vị và khả năng nhai, bạn có thể thay đổi nguyên liệu mỗi ngày để tạo sự đa dạng và tránh nhàm chán cho bé.

5. Lưu ý khi cho bé 1 tuổi ăn

Ở tuổi này, hệ tiêu hóa của bé vẫn còn non nớt nên món ăn cần mềm, dễ tiêu và chế biến sạch sẽ. Việc giới thiệu thực phẩm mới nên thực hiện từ từ, theo dõi phản ứng để phát hiện dị ứng hoặc rối loạn tiêu hóa.

Không nên ép bé ăn quá nhiều hay dùng đồ ăn làm phần thưởng, vì dễ gây tâm lý tiêu cực hoặc ăn uống lệch nhóm chất. Hạn chế gia vị như muối, bột ngọt vì thận của bé chưa hoàn thiện.

Bé cần được ăn đủ bữa chính và bữa phụ mỗi ngày, kết hợp sữa mẹ hoặc sữa công thức. Nên cho bé ăn đúng giờ, tập nhai và tự cầm thức ăn để hỗ trợ phát triển kỹ năng vận động.

Tạo môi trường ăn uống tích cực, không la mắng, giúp bé hình thành thói quen tốt và hứng thú với bữa ăn.

6. Lưu ý khi chế biến và cho bé 1 tuổi ăn

Bạn nên chế biến thức ăn theo cách hấp, luộc hoặc nấu cháo mềm, hạn chế chiên xào. Thức ăn cần được cắt nhỏ, nghiền vừa phải để phù hợp với khả năng nhai của bé.

Đồng thời, nên tạo thói quen ăn uống đúng giờ cho bé, không ép ăn nếu bé không đói, và khuyến khích bé tự xúc ăn bằng muỗng nhỏ để rèn luyện kỹ năng cầm nắm.

Không nên chỉ dựa vào sữa làm nguồn dinh dưỡng chính. Việc lạm dụng sữa có thể khiến bé biếng ăn, thiếu vi chất từ các nguồn thực phẩm khác.

Việc xây dựng chế độ ăn cho bé 1 tuổi đòi hỏi sự quan tâm và hiểu rõ về nhu cầu dinh dưỡng đặc thù của lứa tuổi này. Bé cần được ăn đa dạng thực phẩm, đầy đủ các nhóm chất, đồng thời hạn chế những món dễ gây hại đến hệ tiêu hóa còn non nớt. 

Mong rằng những thông tin trên từ Thegioisua.com đã giúp bạn giải đáp thắc mắc bé 1 tuổi ăn gì, từ đó lên thực đơn cân bằng, phù hợp để bé yêu phát triển khỏe mạnh. Nếu bạn thấy bài viết hữu ích, đừng quên chia sẻ để lan tỏa kiến thức đến nhiều bậc phụ huynh khác nhé!